Cruks tikt 100.000 aan, keerpunt in Nederlands gokbeleid

Bijna vier jaar na de lancering van het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks), heeft Nederland een opvallende mijlpaal bereikt, meer dan 100.000 mensen hebben zichzelf inmiddels uitgesloten van deelname aan kansspelen. Dit cijfer, op 24 juli 2025 vastgesteld op exact 100.060 registraties, markeert een historisch moment in de strijd tegen gokverslaving en zet een krachtig signaal af. Steeds meer Nederlanders kiezen bewust voor een gokstop.

Van opstartproblemen naar mijlpaal

Sinds de opening van de gereguleerde gokmarkt op 1 oktober 2021 konden Nederlanders zich inschrijven in Cruks om deelname aan zowel online als fysieke kansspelen tijdelijk of permanent uit te sluiten. Hoewel het register aanvankelijk met technische haperingen te maken kreeg, groeide het aantal inschrijvingen gestaag. Binnen vijf maanden waren er al 10.000 inschrijvingen. Een jaar later stond de teller op 50.000. Dit zijn er nu dus 100.000.

Deze groei wordt gevoed door een voortdurend aanhoudende instroom van nieuwe aanmeldingen. Uit de voorjaarspublicatie van de Kansspelautoriteit (Ksa) blijkt dat 56% van de Cruks-gebruikers op dat moment korter dan zes maanden geregistreerd stond. Met andere woorden, de doorstroming is hoog, en het aantal uitschrijvingen wordt telkens snel weer gecompenseerd door nieuwe registraties.

Profiel van de Cruks-gebruiker is jonger dan je denkt

Een opvallend detail is dat de helft van alle geregistreerden jonger is dan 32 jaar. Jongvolwassenen (18 tot 24 jaar) maken 16% van het totale aantal inschrijvingen uit. Daarmee ligt hun aandeel in Cruks lager dan hun aandeel onder de actieve spelers op legale goksites. Dit suggereert dat oudere spelers eerder de stap zetten richting uitsluiting, mogelijk door oplopende schulden of slepende gokproblemen.

De gemiddelde duur van een inschrijving is inmiddels opgelopen tot 32 jaar. Dit betekent dat steeds minder mensen kiezen voor een tijdelijke stop van zes maanden, en vaker voor een langdurige of zelfs permanente gokpauze.

Ksa: Cruks werkt, maar is geen doel op zich

Bernadette van Buchem, vicevoorzitter van de Kansspelautoriteit, benadrukt dat het succes van Cruks niet afgemeten wordt aan het aantal registraties, maar aan de hulp die het systeem biedt. “De Ksa heeft niet als doelstelling dat zoveel mogelijk mensen zich in Cruks inschrijven, maar wij zien dat het uitsluitingsregister een belangrijk middel is om probleemspelers te beschermen.”

De toezichthouder investeert actief in voorlichting, onder andere via de campagne “Pak je leven weer op”. In de nieuwste video’s staat het persoonlijke herstelverhaal van ex-gokkers centraal, waarmee de drempel voor anderen hopelijk wordt verlaagd.

Samen met aanbieders, zorginstellingen en het ministerie blijft de Kansspelautoriteit werken aan bredere bekendheid en effectiviteit van Cruks. Het register is inmiddels stevig verankerd in het Nederlandse goklandschap, maar verbetering blijft noodzakelijk.

Gebrekkige monitoring door aanbieders

De zomernieuwsbrief van 2025 onthulde dat veel goksites nog altijd te beperkt monitoren op verslavingsgedrag. De Ksa licht een casus uit waarbij een speler binnen zijn stortingslimiet bleef, maar zijn totale verlies steeds kortere tijd bereikte. Omdat het geautomatiseerde systeem van de aanbieder slechts keek naar absolute verliezen en het aantal speeldagen, werd een escalerend patroon over het hoofd gezien.

De toezichthouder benadrukt dat er niet alleen gekeken moet worden naar geldbedragen, maar ook naar snelheid van verliezen, inzetpatronen en gedrag over langere periodes. Zeker nu spelers met één klik kunnen overstappen naar een andere aanbieder, is het risico op fragmentatie groot. Met potentieel desastreuze gevolgen voor mensen met een gokprobleem.

Pleidooi voor beter inzicht en hervorming

Ook de GGZ-sector heeft zich in het debat gemengd. Psychologen en verslavingsdeskundigen roepen op tot een fundamentele herziening van de gokwet. Er zou te weinig zicht zijn op het totaalgedrag van spelers, zeker als die gebruikmaken van meerdere accounts bij verschillende aanbieders. De Ksa deelt deze zorg en waarschuwt voor de structurele blinde vlekken in het huidige toezichtmodel.

In de rechtspraak zien we dat claims tegen gokaanbieders lang niet altijd gehonoreerd worden. In een recente zaak werd een eis van een gokverslaafde tegen Circus Gran Casino afgewezen, omdat de rechter oordeelde dat de verantwoordelijkheid primair bij de speler ligt. Dit onderstreept hoe complex de juridische afwegingen zijn binnen dit domein.

Bookmakers zonder Cruks, tussen vrijheid en verantwoordelijkheid

Hoewel Cruks een krachtig preventiemiddel is, is het systeem niet waterdicht. Spelers die vastlopen in het Nederlandse circuit kunnen eenvoudig uitwijken naar illegale aanbieders. Deze internationale aanbieders vallen buiten het Nederlandse toezicht en bieden toegang zonder registratie in het uitsluitingsregister.

Voor sommigen betekent dat een extra risico. Maar voor anderen, die verantwoordelijk willen spelen, maar zich beperkt voelen door strikte regelgeving, vormen deze alternatieven juist een flexibele uitweg. Belangrijk is wel dat spelers altijd goed onderzoek doen naar betrouwbaarheid, licenties en uitbetalingsvoorwaarden. Niet elk casino zonder Cruks is per definitie onveilig. Er zijn legitieme buitenlandse platforms die transparant en professioneel opereren.

Toch blijft Cruks een belangrijk vangnet. Maar wie niet verslaafd is en liever speelt buiten de Nederlandse restricties, kan ook terecht bij een betrouwbaar casino zonder Cruks. Deze platforms opereren internationaal en bieden vaak meer speelvrijheid en bonussen, zolang spelers bewust kiezen en hun grenzen kennen. Voor verantwoordelijke spelers kan dit juist een alternatief zijn dat beter aansluit bij hun speelgedrag, zolang veiligheid, licentie en transparantie voorop staan.