Goksector krimpt: hogere belasting leidt tot lagere opbrengst

Wat bedoeld was als een financieel slimme zet, lijkt voor het kabinet uit te draaien op een kostbare misrekening. In plaats van een stijging van de belastingopbrengsten, blijkt de verhoging van de kansspelbelasting juist te leiden tot een krimp van de legale gokmarkt en dus tot minder geld in de staatskas. De goksector slaat alarm. Striktere regelgeving, strengere limieten en een stijgende belastingdruk duwen spelers richting het illegale circuit. Daar is geen toezicht, geen bescherming en geen belastingafdracht.

Dalende omzet, dalende belastingopbrengst

Volgens recente cijfers van brancheorganisatie VNLOK is het bruto spelresultaat, de omzet minus de uitgekeerde winsten, van de online kansspelmarkt in de eerste helft van 2025 met meer dan 25% gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De bijbehorende belastingafdracht staat momenteel op slechts 83% van het niveau in 2024. En dat ondanks een verhoogd belastingtarief, per januari 2025 steeg het kansspelbelastingtarief van 30,5% naar 34,2%, met een verdere verhoging naar 37,8% gepland voor 2026.

De hoop van het kabinet op een extra opbrengst van €100 miljoen voor 2025 en structureel €200 miljoen per jaar komt daarmee op losse schroeven te staan. De Kansspelautoriteit bevestigt inmiddels dat die doelstellingen bij lange na niet gehaald zullen worden.

Een ketenreactie van maatregelen treft sector

De terugval is volgens de sector het gevolg van wat zij een “stapeling van maatregelen” noemt. Sinds de legalisering van online gokken in oktober 2021 zijn er verschillende verscherpingen doorgevoerd, een verbod op ongerichte reclame, een verbod op sportsponsoring, verplichte stortings- en speellimieten, en nu dus ook een hogere belastingdruk.

Volgens VNLOK-voorzitter Björn Fuchs is het legale aanbod daardoor minder aantrekkelijk geworden. “De verhoging van de kansspelbelasting dwingt aanbieders om uitkeringspercentages te verlagen en bonussen in te perken. Spelers voelen zich minder beloond en wijken uit naar het illegale aanbod, waar die beperkingen niet gelden.”

Dat blijkt ook uit onderzoek van de Kansspelautoriteit. Hoewel de meeste Nederlanders zeggen bij legale aanbieders te gokken, vloeit naar schatting de helft van de omzet in de online gokmarkt naar illegale aanbieders.

Offline sector wordt ook geraakt

Niet alleen online aanbieders voelen de klappen. Ook de fysieke speelhallen en casino’s zien hun omzet dalen. Brancheorganisatie VAN Kansspelen meldde eerder dit jaar dat de offline omzet met 7% is gedaald. De belastingopbrengst bleef nog net positief, maar directeur Daan Keij verwacht dat de eindbalans voor het eerste halfjaar negatief zal zijn. Door langlopende huur- en personeelsverplichtingen kunnen veel exploitanten moeilijker bijsturen. Ondertussen sluiten steeds meer speelhallen hun deuren.

De combinatie van hogere lasten, strengere regels en teruglopende klandizie creëert een perfect storm voor de legale goksector. Waar vorig jaar nog een recordbedrag van €1 miljard aan kansspelbelasting werd geïnd, lijkt de teller dit jaar af te stevenen op circa €800 miljoen.

Een begrotingsgat in wording

De tegenvaller in de kansspelbelasting vormt een serieuze uitdaging voor de begroting van het kabinet. In het hoofdlijnenakkoord werd gerekend op een structurele opbrengststijging van €200 miljoen per jaar. Die was al nodig om eerdere uitgavenpolitiek te dekken. Als die meevaller uitblijft, of erger nog omslaat in een tekort, zal een volgend kabinet nieuwe maatregelen moeten nemen.

In de voorjaarsnota van 2025 werd al stilletjes €33 miljoen van de verwachte opbrengst afgeboekt. Maar volgens FD-journalist Jeroen Piersma gaat het verlies mogelijk richting de €200 miljoen, en moet het kabinet zich voorbereiden op het dichten van een gat waarvoor geen duidelijke dekking is.

“Misschien kunnen ze het wel niet ophalen,” aldus Piersma in de podcast FD Dagkoers. “Dan moeten ze op andere manieren proberen het begrotingstekort te verkleinen. Maar van de kansspelbelasting gaat het in ieder geval niet komen.”

Illegale markt floreert

Tegelijkertijd lijkt het illegale aanbod sterker dan ooit. Volgens de European Casino Association gaat er jaarlijks naar schatting €20 miljard aan belastinginkomsten verloren in Europa door illegaal online gokken. In Nederland is dat aandeel ook aanzienlijk. Minstens de helft van de online omzet vloeit naar aanbieders zonder vergunning, vaak gevestigd in belastingparadijzen of moeilijk te reguleren jurisdicties.

Deze illegale casino’s richten zich actief op Nederlandse spelers, met Nederlandstalige websites, betaalmethodes als iDEAL, en riante bonussen die legale aanbieders simpelweg niet meer kunnen matchen onder de huidige belastingdruk.

Volgens Erwin van Lambaart, voorzitter van de ECA en voormalig CEO van Holland Casino, zijn veel overheden naïef als het gaat om handhaving. “Zolang toezichthouders alleen focussen op het topje van de ijsberg, blijft het grootste deel van de markt buiten zicht. En dus ook buiten controle.”

Politieke verdeeldheid en gebrekkige respons

Binnen de politiek bestaat verdeeldheid over de koers. Staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (NSC) houdt vooralsnog vast aan de CPB-ramingen en veegt alternatieve berekeningen, zoals die van EY in opdracht van de Nederlandse Loterij, resoluut van tafel. Die EY-analyse stelde juist dat de verhoging van de kansspelbelasting de Staat €70 miljoen per jaar zou kosten.

Van Oostenbruggen blijft erbij dat het CPB leidend is. “Voor beleidsvorming hou ik me vast aan wat het CPB en Financiën daarover zeggen,” stelde hij tijdens het commissiedebat Nationale Fiscaliteit. Ondertussen wordt binnen de sector, en ook door sommige Kamerleden, openlijk gepleit voor een herziening van het belastingtarief.

Oproep tot koerswijziging

Brancheorganisatie VAN Kansspelen roept het kabinet via LinkedIn op om de koers bij te stellen voor Prinsjesdag. “Met deze cijfers en feiten rest rationeel gezien maar een conclusie, de kansspelbelasting moet naar beneden worden bijgesteld. In ieder geval niet nogmaals omhoog.”

Volgens velen is de verhoging van het belastingtarief contraproductief gebleken. Niet alleen zorgt het voor lagere inkomsten en sluitingen van legale bedrijven, het vergroot ook de invloed van criminele netwerken achter illegale goksites. Staatssecretaris Teun Struycken (Rechtsbescherming) pleitte onlangs nog voor een Europese aanpak van deze aanbieders, die hij “internationale criminele organisaties” noemt.

Minder belasting is soms meer

Wat begon als een fiscale ingreep om geld binnen te halen, dreigt nu uit te lopen op een budgettaire boemerang. De goksector krimpt, de belastingopbrengsten vallen tegen, en de illegale markt zoals buitenlandse goksites winnen terrein. De situatie vraagt om reflectie en actie. Want in dit geval blijkt hogere belasting niet gelijk te staan aan hogere opbrengsten en is een lagere belasting misschien wel de enige manier om het legale aanbod aantrekkelijk te houden en de schatkist te vullen.